ARTHUR HONEGGER (1892-1955)


Honegger, Fransa'da doğup, devamlı Paris'te oturduğu halde kendini İsviçreli bir kompozitör olarak kabul eder. İsviçre vatandaşı olmaktan vazgeçmedi. Ailesi iş icabı Zürih'ten, Fransa'nın Le Havre limanına gelmiştir. Müziğe karşı ilk ilgisi Ander Caplet idaresinde Le Havre'da okunan Bach'ın bir koro eserini duymasıyla başladı. Annesi piyano çalarken, müziğe karşı âdeta bir aşk duymuştu. Sautreuil adında bir öğretmenden keman dersi alıyordu. Fakat bu duyduğu Bach müziği kendisine yeni ufuklar açtı. İçinde besteci olma arzusunu duydu. Bu isteğinin gerçekleşmesi için çok bekliyemedi. Annesinin, Mozart'ın "Sihirli Flüt" operasından yaptığı potpurileri, operada da Faust ve Les Huguenots'yu duyunca opera yazmaya heves etti ama yazdıkları opera şekline tam uymuyordu.

Şehrin orgcusundan armoni dersi aldı. Profesyonel bir müzikçi olma fikri hâlâ uzaktı. 16 yaşında babasının mesleğine girdi. Fakat gönlü başka yerlerdeydi. Babası bunu fark etti. Daha fazla müzik bilgisi edinmesi için onu Zürich Konservatuvarına gönderdi. Konservatuvarın direktörü Friedrich Hegar, Honegger'in babasına, oğlunun çok büyük bir istidada sahip olduğunu ve Paris Konservatuvarına gitmesi gerektiğini söyledi. Honegger, 1912'de Paris'e gitti. Konservatuvarda Darius Milhaud ile Andree Vaurabourg'un (Sonradan bayan Honegger olmuştur) bulunduğu sınıflarda Geralde, Widor ve Vincent d'Indy'nin idaresinde okudu.

1914'de Honegger, İsviçre'ye vatanî hizmetini yapmağa gitti. Boş zamanlarını şarkı bestelemekle geçirdi. Fakat 1915'de tekrar konservatuvara döndü. Küçük bir Paris salonunda şarkıları duyulunca besteci olarak sahneye çıktı. Paris'teki bir konserde Andree Vaurabourg, Honegger'in Toccata ve piyano için varyasyonlarını halka takdim etti. ilk orkestra eseri ile birçok oda müziği yazdı.

Neticede genç Fransız kompozitörleriyle birleşerek şöhret kazandı. Georges Auric (1899-1983), Francis Poulenc (1899-1963), Germaine Tailleferre (1892-1983), Honegger'le beraber bu grup ilk önceleri fazla ilgi uyandırmadı. O yıl Honegger'in eserleri de rağbet görmedi.

Fakat 1920'de bu grup birdenbire şöhret yapmağa başladı. Ocak 20'de Henri Collet, Comoedia'yı (Honnegger'in, Auric'in, Milhaud'nun, Poulenc'ın, Tailleferre'in ve Louis Durey'in piyano parçalarını biraraya getiren albüm) tekrar gözden geçirdi. Rusya'daki "Beşler" okuluna paralel olarak bu kompozitörlere "Altı Fransız" adını verdi. Collet şöyle demektedir: "Bu 6 Fransız sadeliğe dönerek Fransız müziğine bir yenilik getirmiştir." Collet tarafından yeni bir okulda biraraya getirilen bu 6 kompozitör sanat bakımından ayrıydılar. Hepsi arkadaştılar ve birbirlerinin eserleriyle ilgilenirlerdi.

Kendi yolunda Honegger bu 6 kompozitörün eserlerinin aynı soydan olmadığını ispat etmişti. 1921'de Haendel tarzında bir oratoryo yarattı (King David). Sonra konser maksadiyle eserler hazırladı; Paris, Zürich, Roma ve New York'ta 1924-26 yıllarında verilen konserler başarı kazandı.

İki dünya savaşı arasında üslûbunu belirterek Fransız müziğinde, hakkı olan önemli yeri aldı.

İkinci Dünya Savaşında Paris'i Naziler işgal ettiği zaman Honegger stüdyosuna çekildi. Hem beste yapıyor, hem de Fransız kuvvetleri için önemli bir bağ olarak çalışıyordu. Naziler tarafından hem Almanya'dan hem de Fransa'dan idare edilen radyo için davet edildi. Fakat Nazileri küçümser bir tarzda reddetti. Naziler ona dokunmadılar. Honegger o zamanın ruhunu belirten birçok eserler meydana getirdi. Bunlardan biri Yaylı Sazlar için Senfoni'dir. O zamana kadar en güzel eseri buydu. Diğer güzel eseri bariton, koro ve orkestra için yazdığı Hürriyet Şarkısı, Paris hürriyete kavuştuktan sonra, 22 ekim 1947'de Paris'te çalındı.

1947'de Honegger, Serge Koussevitzky tarafından Amerika'yı ziyaret edip Massahusetts'te, Lenox'ta, Berkshire Müzik Merkezinde ders vermek üzere davet edildi. Bu onun ikinci seyahatiydi. İlk defa 1929'da kendi eserlerini çalan büyük orkestraların misafir idarecisi olarak gitmişti.

Honegger birçok üslûplarda başarılı eserler vermiştir. King David'in muhafazakâr halinden Horace Victorieuse'ün yüksek düşüncesine kadar, piyano konçertosunun aynı nüktesinden, Antigone trajedisi ve dini dram Judith'in kuvvetli heyecanına kadar kendine göre bir üslûp bulurdu. Honegger'in stili kuvvetli, hattâ ateşli vurgular, şiddetli ritimler üzerine kurulmuş, ahenksiz armoniler ve sarsıcı tonaliteler, lirizmi kaldırmıştır. Bu üslûp viyolonsel ve orkestra için konçerto ile ilk senfonisinde daha da olgunlaştı.

BAŞLICA ESERLERİ 

Müzik Kategorisi Eserler
Orkestra müziği Pasifik 231,
piyano ve orkestra için konçerto,
yaylı sazlar için 2. senfoni,
3., 4., 5. senfoniler
Başkaca Kral David,
Jan Dark,
ölüm Dansı,
oratoryolar,
Horace Victorleux,
Dağın Çağrısı (bale),
Judith (opera),
orkestra için prelüd,
füg ve postlüd,
3 yaylı sazlar kuarteti,
piyano ve yaylı sazlar kuarteti,
oda konçertosu

Yorumlar